Carlos Bleck, sportowiec i pierwszy portugalski lotnik cywilny

 Carlos Bleck, sportowiec i pierwszy portugalski lotnik cywilny

W 1938 roku Portugalia wydała serię znaczków pocztowych dla swoich kolonii, upamiętniających historię Portugalskiego Imperium Kolonialnego. Znaczki te zostały wydane dla takich terytoriów jak Gwinea, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca (w 1939 roku z napisem "São Tomé e Príncipe"), Angola, Mozambik, Indie Portugalskie, Timor i Makau. Przedstawiały one postacie i symbole kluczowe dla portugalskiej historii kolonialnej, w tym:

·        Vasco da Gamę[1],

• Mousinho de Albuquerque (oficer kawalerii, gubernator generalny Mozambiku),
• Afonso de Albuquerque (portugalski żeglarz, odkrywca i zdobywca, wicekról Indii),
• tamy (jako ilustracja rozwoju kolonii),
• Infanta Henryka Żeglarza (uważanego za założyciela portugalskiego imperium kolonialnego).

W tym samym roku Portugalia rozszerzyła serię znaczków "Império Colonial Português" o znaczki lotnicze dla Wysp Świętego Tomasza i Książęcej. Te znaczki lotnicze miały podobne wzory do standardowych wydań, ale były dostosowane do usług poczty lotniczej, często przedstawiając motywy związane z lotnictwem i tematyką kolonialną.

 

Głównymi elementami znaczków lotniczych są:

1. Glob ziemski: Znaczek pokazuje kulę ziemską w kontekście globalnym, podkreślając znaczenie portugalskich kolonii.
2. Samolot: Obecność samolotu symbolizuje ówczesny rozwój technologii, a także komunikację między metropolią a koloniami.

             

W latach 1920–1935 portugalscy lotnicy dokonali serii pionierskich lotów, które znacząco przyczyniły się do rozwoju światowego lotnictwa i zostały podane na panelu bocznym znaczków lotniczych:

- 1920: Lot na Maderę wykonany przez Paesa i Beiresa.

- 1922: Pierwsze przelot nad południowym Atlantykiem dokonany przez Cabrala i Coutinho.

- 1923: Wyprawa do Angoli z udziałem Almeidy, Cunhy i C. Silvy.

- 1924: Lot do Makau przeprowadzony przez Paesa i Beiresa.

- 1925: Misja do Gwinei z udziałem Correii i S. Silvy.

- 1928: Lot do Mozambiku wykonany przez Ramosa, Viegasa i Estevesa.

- 1930: Wyprawa do Indii z udziałem Cardoso i Pimentela.

- 1931: Lot do Angoli przeprowadzony przez Blecka i Cruza.

- 1934: Wyprawa do Timoru z udziałem Cruza.

- 1935: "Cruzeiro" z udziałem Cunhy, Cardoso i Baltazara.

Te przedsięwzięcia nie tylko umocniły portugalską obecność na arenie międzynarodowej, ale także przyczyniły się do postępu w nawigacji lotniczej i technologii lotniczej.

Moje szczególne zainteresowanie na tych znaczkach zwrócił  rok 1931 -  Lot do Angoli przeprowadzony przez Blecka i Cruza. Kim był ów Bleck ?

W książce “O Aviador” („Lotnik”) José Correia Guedes opowiada nam historię Carlosa Blecka, zapomnianego bohatera portugalskiego lotnictwa. Bleck był pierwszym Portugalczykiem posiadającym certyfikat pilota cywilnego.

 

5 marca 1934 roku do Goa przybył najbardziej oczekiwany gość, pochodzący z Lizbony. Carlos Bleck na pokładzie małego, pojedynczego silnika leciał na pas startowy po ponad 50 godzinach lotu. Powitał go euforyczny tłum: po raz pierwszy w historii lotnik wykonał przelot pomiędzy Portugalią a Indiami, co było niezwykłym wyczynem lotniczym.

 

 

Potomek rodziny żydowskiej z Polski, której diaspora osiedliła się w Portugalii, pilot dorastał z gorączką szybkości. Zanim zajął się swoją największą pasją, czyli lataniem, był kierowcą samochodowym i żeglarzem olimpijskim[2].

Bleck, pierwszy Portugalczyk posiadający uprawnienia pilota cywilnego, wyróżnił się także jako biznesmen, zakładając firmę lotniczą CTA, co poprzedziło TAP. Uwieczniła go jednak podróż samolotem.

Oprócz podróży do Indii wykonał pierwsze połączenie lotnicze z Lizbony do Angoli i Lizbony. Przemierzał morza i pustynie, stawił czoła burzom piaskowym, tropikalnym burzom i ogniowi wroga.

Historia jednak ostatecznie go zignorowała. Jeszcze w trakcie Estado Novo uległ szokującemu wypadkowi na pokładzie samolotu Salazar, który zakończył jego pionierskie loty.

Portugalia po 25 kwietnia nie wybaczyła mu tego, że był członkiem Legionu Portugalskiego i gorącym zwolennikiem poprzedniego reżimu. Pozostał przypisem w historii portugalskiego lotnictwa. Aż do dnia, w którym dowódca José Correia Guedes (autor Lotnika) postanowił uratować go od zapomnienia[3].

 Carlos Eduardo BLECK, sportowiec i pilot, urodził się w Dafundo (Oeiras) 22.05.1903, a zmarł w Lizbonie 7.12.1975. Lotnik cywilny. Był synem sportowca Charlesa Henry'ego Blecka (angielski) i Heleny Pedroso dos Santos, urodzonej w Lizbonie. Uprawiał żeglarstwo, żeglarstwo motorowe, jazdę konną, motocykle i wyścigi samochodowe, osiągając czołową pozycję w uprawianych dyscyplinach. W 1922 roku został przyjęty do Wojskowej Szkoły Lotniczej w Sintrze, gdzie uzyskał licencję pilota cywilnego. Z powodów prywatnych ukończył kurs dopiero w lipcu 1925 roku. Pierwszy dyplom pilota cywilnego uzyskał w Portugalii w Szkole Wojskowej.

W wieku 19 lat odbył swój pierwszy lot w Grupie Eskadry Lotniczej Republiki, trwający 15 minut. 21 listopada 1922 roku został przyjęty do Wojskowej Szkoły Lotniczej z zamiarem uzyskania statusu lotnika cywilnego. Jednak ze względów zdrowotnych jego życzenie musiało zostać przełożone. Carlos Bleck był zmuszony porzucić kurs kilka dni po przyjęciu, ale wrócił w 1925 roku, aby uzyskać pierwszy portugalski dyplom lotnictwa cywilnego, zdobyty w Szkole Wojskowej.

Dwa lata później odbył swoją pierwszą podróż (Londyn-Tancos-Lizbona) za kierownicą Moth/Cirrus o mocy 90 koni mechanicznych. W 1923 roku próbował polecieć do Indii, ale problem z silnikiem uniemożliwił mu dotarcie dalej niż na pustynię arabską, do połowy drogi. Nees w tym samym roku próbował przeprawić się przez północny Atlantyk, ale nie otrzymał niezbędnego wsparcia. W 1929 roku podjął kolejną próbę i ponownie się nie powiodła.

 Lata 1930 i 1931 to lata, w których Carlos Bleck wraz z pilotem Humberto da Cruzem wykonał połączenie lotnicze Lizbona-Angola-Lizbona.

W 1930 roku był członkiem Zarządu Aeroclube de Portugal, który założył pierwszą portugalską szkołę lotniczą.

Samotnie odbył lot z Portugalii do Goa w 1934 r. Później został założycielem Companhia de Transportes Aéreos, poprzedniczki TAP, i dołączył do zarządu TAP (Transportadora Aérea Portuguesa).

Za swoje wyczyny otrzymał m.in. odznaczenie Oficerskie z Palmą Orderu Wieży i Miecza.

Carlos Bleck, wydał w 1962 roku książkę „Rumo à Índia” („W stronę Indii”).

Jego nazwiskiem nazwano ulicę w mieście Sintra - R. Aviador Carlos Bleck (ulica Lotnika Carlosa Blecka), 2710-513 Sintra, Portugalia[4].

 

---

[1] Znaczek z Vasco da Gama opisałem na swoim blogu „Kolekcjoner” w artykule opublikowanym 27 września 2023 Vasco da Gama – the sea route to India

[2] Carlos Eduardo Bleck był żeglarzem z Portugalii, który reprezentował swój kraj podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w 1928 roku w Amsterdamie, w Holandii. [en.wikipedia]. Drużyna Portugalii zajęła wtedy 12 miejsce [https://www.sports-reference.com/]

[3] Tekst i zdjęcie: Carlos Bleck: O herói esquecido da aviação portuguesa, 9 Nov 2024 [https://www.jornaldosclassicos.com/]

[4] Artykuł Recordamos hoje Carlos Bleck, Desportista e o primeiro Aviador Civil Português, na Toponímia de Sintra [Dziś wspominamy Carlosa Blecka, sportowca i pierwszego portugalskiego lotnika cywilnego, w Toponimii Sintry] opublikowany na blogu  ruascomhistoria.wordpress.com 25.05.2018